Bir neslin çocukluğu onunla geçti. Zıplamayı çok seven tesisatçı abimizden bahsediyorum. “It’s-a me, Mario!”dan. Aramızdan biri o meşhur melodiyi mırıldanmaya başlasa, hepimiz onu takip etmez miyiz? Hangimiz 1-1 numaralı bölümü defalarca oynamadık ki? Hayatının herhangi bir döneminde, bir şekilde oyunlara bulaşmış herkesin tanıdığı bu abimizin son oyunu Super Mario Maker 2, Nintendo Switch platformunun en çok satan oyunlarından biri. Bunun oldukça haklı sebepleri var. Bu yazımızda hem Mario’nun geçmişine göz atacak, hem de Super Mario Maker 2’nin fanları tarafından neden bu kadar sevildiğini irdeleyeceğiz. Bu hem bir Super mario Maker 2 incelemesi olacak, hem de genel anlamıyla Mario oyunlarına bir saygı duruşu.
Bizden de öncesine dayanan bir tarih
Mario serisi 1985’te başlamış bir seri. Öncesinde Donkey Kong’da Jumpman adıyla boy gösteren bıyıklı tesisatçımız, Shigeru Miyamoto’nun oyun sektöründeki buhrandan faydalanıp ayrı oyununa kavuşmasıyla dünya çapında bir hit haline geliyor. Shigeru Miyamoto ismini çok önemli, zira kendisi oyun dünyasında çok saygı duyulan bir isim. 35 yıldır çıkan her “flagship” Mario oyununda parmağı var kendisinin. Bu da yirmi oyundan fazla oyuna tekabül ediyor. Seriye dönecek olursak, ilk oyunun yaptığı patlama devam oyunlarının kapısını açıyor ve Nintendo’nun, Zelda serisiyle birlikte en çok hasılat yapan serisine dönüşüyor. Yan karakterlerin kendilerine ait oyunlarıyla birlikte 200’den fazla Mario oyunu mevcut piyasada. Evet, 200. İKİ YÜZ. Tabii, Türk oyuncular olarak Nintendo oyunlarına mesafeli duruşumuz nedeniyle bu oyunların büyük çoğunluğunu oynamış değiliz. Fakat Amerika ve Japonya gibi ülkelerde büyük bütçeli Mario oyunlarının çoğu büyük sükse yaratmış durumda. Çıkardığı her konsola mutlaka bir Mario, bir de Zelda oyunu yapıştıran Nintendo, Mario’nun 30. yılı kapsamında Wii U konsoluna Super Mario Maker’ı çıkardı. Dört farklı Mario oyununun temalarını kullanıp kendi Mario bölümlerinizi yapabildiğiniz bu oyun milyonlar sattı. Nasıl satmasın ki? Sonuçta hepimizin sevgilisi Mario’ya kendi bölümlerimizi yapıp, dünyayla paylaşacaktık. Wii U’ya özel çıkış yapması (aslında bir de 3DS versiyonu var fakat orada yaptığınız bölümleri internette paylaşamıyordunuz) bizimki gibi Nintendo’ya uzak kalan ülkelerde pek bilinmemesine yol açtı. Dünyanın geri kalanında da aslında bir süre sonra niş denebilecek bir kitleye hitap etmeye başladı. Zira oyunu alan çoğu insan bir süre sonra (neden olduğunu anlamadığım bir şekilde) sıkılıp bırakıyordu. Peki oyunu bu kadar sevdiren, Mario Maker’ı piyasadaki diğer oyunlardan farklı kılan neydi? Tabii ki, “IKEA etkisi.”
IKEA etkisi, 2011 yılında Harvard Üniversitesi’nde görev yapan Michael Norton tarafından ortaya atılmış bir teori. Teoriye göre tüketiciler, kendilerinin parçalarını birleştirerek ortaya çıkardığı ürünleri daha çok seviyor. Örnek vermek gerekirse, Lego oyuncaklarını düşünün, tüketicinin yüzlerce parçayı birleştirip ortaya bir Darth Vader çıkardığında aldığı haz, hazır bir Darth Vader oyuncağından alacağı hazdan daha fazla. Araştırmada, tüketicilerin IKEA’dan alıp evlerindeki basit el aletleriyle bir araya getirdiği ürünleri daha çok sevdiği ortaya konuyor. Ürünlerde eksik parça olsa veya birleştirme esnasında problemler çıksa bile. Hatta, tüketici bu ürünler için daha fazla para ödemeye bile hazır. Birçok firma da bu çalışmadan ortaya çıkanları kendi iş modellerine aktararak daha başarılı olmaya çalışıyor. Build-a-Bear, Lego gibi firmaların temel taşı olan bu etki, Super Mario Maker sayesinde apayrı bir oyun olarak kütüphanelerimizde de yerini aldı artık.
Super Mario Maker 2 neden sevildi?
Oyun dünyasında “level editor” kavramı elbette Mario Maker’dan öncesine dayanıyor. StarCraft, Football Manager gibi farklı türlerdeki oyunlarda sıklıkla gördüğümüz bir olgu level editor aslında. Fakat Super Mario Maker’ın farkı şu oldu: bu level editor başlı başına bir oyun olarak piyasaya sürüldü. Diğer oyun firmalarının belki de bir oyuna DLC olarak ya da bedava içerik olarak ekleyeceği bir ögeyi, Nintendo ayrı bir oyun olarak çıkararak hem Super Mario Maker’ın ayrı bir “franchise” olmasına sebep oldu, hem de, oyunun kendi içinde bir topluluğunun oluşmasına giden yolu açtı. Mario Maker tek bir Mario oyunundan gelen temalar yerine dört farklı Mario oyununun temalarıyla oluştuğu için herhangi bir Mario oyununa bunu entegre etmek oldukça güç bir iş. Kaldı ki, bu dört Mario oyununun tamamı eski konsollara çıkmış oyunlardı. Super Mario Bros’un (Mario serisinin ilk oyunu) çıktığı dönemdeki teknolojiyi düşünecek olursak bu oyuna bir level editor eklemek hayalden de öte olurdu.
Elimizde her ne kadar Mario Maker yapılırken IKEA etkisi’nden etkilenildiğine dair bir kanıt olmasa da, oyunun sevilmesinin ve kendine has bir topluluğunun oluşmasının arkasındaki nedenin bu olduğunu düşünüyorum ben. En çok da, yapılan ürün bozuk dahi olsa tüketici tarafından çok sevilmesi açıklamasının Super Mario Maker’a çok uyduğunu düşünüyorum. Aksi halde, insanlar sadece elli tane goomba’yı üst üste dizerek bir bölüm yapmazlardı. “Ne güzel bir bölüm yaptım!” diye düşünüyor olmalılar.
Super Mario Maker’ın başarısı Nintendo Switch’in piyasaya sürülmesinin ardından “Switch’e Mario Maker 2 çıkar mı?” sorusuna yol açtı elbette. Zira Wii U’ya sahip olmayıp Switch alan çok sayıda kullanıcı vardı ve bu kullanıcıların da büyük bir kısmı Super Mario Maker’ı Twitch’ten, YouTube’dan deliler gibi izliyordu. Bunu ben söylemiyorum, Twitch ve YouTube istatistikleri söylüyor. GrandPooBear, ryukahr, Aurateur gibi yayıncıların istatistiklerine (videoları da izleyin tabii) göz atabilirsiniz. E hal böyle olunca, Nintendo da durur mu yapıştırdı cevabı: Super Mario Maker 2’nin, Şubat 2019’da yapılan bir açıklamayla Switch platformuna geleceği duyuruldu. 24 Haziran 2019’da çıkan oyunu, çıktığı sabah saat 6’dan beri (şaka değil) oynuyorum. Her ne kadar özel sebeplerden ara vermek zorunda kalsam da, Super Mario Maker 2 hayatımda oynadığım en keyifli oyunlardan biri. Kafamı dağıtmak için her açtığımda, tam da beklediğim şeyi bana veriyor: huzurlu bir oyun seansı. Birkaç kez kendi bölümlerimi yapmaya girişsem de, istediğim kalitede olmadığından yayınlamış değilim herhangi bir “çalışmamı.” Fakat gelen son güncellemeyle birlikte içimde bir huzursuzluk, bir kemirme hissi var. Artık ben de “hot garbage” kategorisine katkıda bulunmalı ve hiçbir şeye benzemeyen bölümlerimi dünyayla paylaşmalıyım.
Mario dünyasında kendi Zelda bölümünüzü yapmak istemez misiniz?
Super Mario Maker 2, Nintendo Switch aldığıma defalarca şükrettiren birkaç oyundan biri. Son güncellemeyle eklenen “World Maker” modu sayesinde kendi küçük Mario oyununuzu yapabiliyorsunuz. Evet, bayağı böyle kendi Mario oyununuz. Nasıl oluyor peki bu? Şöyle oluyor: Super Mario World’den aşina olunan “dünya” haritasının benzeri oyuna eklendi. Böylece arka arkaya, daha önceden tasarladığınız bölümleri koyabilecek ve bunlarla isterseniz bir hikaye bile anlatabileceksiniz. Son güncellemeyle eklenen yeni parçalar ve düşmanlar da kendi Mario oyununuzu yaparken size yardımcı olacak ögeler. Aynı zamanda, Super Mario Bros 2’deki Mario tasarımını da isterseniz ilk oyunun temasına yedirebiliyorsunuz. Önceki güncellemede eklenen Zelda kostümüyle birlikte düşündüğümüzde, sadece ilk oyunun temasını kullanarak yapabileceğiniz kombinasyon sayısı artık gerçekten sonsuz. Aşağıdaki videoda son güncellemeyle eklenen bütün parçaları ve düşmanları görebilirsiniz.
Bunun dışında Super Mario Maker 2, ilk oyunun üstüne bir de multiplayer modunu ekledi. Böylece arkadaşlarınızla bir araya gelip (ya da tanımadığınız insanlarla eşleşip) kimin bölümü daha hızlı bitireceğine dair bir yarışa girişebilirsiniz. Bu online modda rakiplerinizi alt etmek için türlü türlü pislikler yapabilirsiniz. Mesela, rakiplerinizi tutup bir uçurumdan aşağı atabilirsiniz. Ya da bir kapının anahtarını rakibiniz aldıysa, onun “kafasına” zıplayıp anahtarı ondan çalabilirsiniz. Bölümleri tasarlarken de co-op moduyla iki kişi bir arada tasarlayabiliyorsunuz.
Mario Maker 2, ilk çıktığında ilk oyunun üstüne birçok yenilik getirmişti. Fakat, sonrasında gelen iki büyük güncelleme ile o yeniliklerin de ötesine geçerek yüzlerce saati daha bu oyuna gömeceğimizi garanti altına aldı. Şu anda sahip olduğu binlerce içerikle ve bölüm yaparken kullanılabilecek sonsuza yakın kombinasyonla Nintendo Switch’in en iyi oyunlarından biri kesinlikle. IKEA etkisinin yarattığı o keyfin yanına bir de insanların sizin yaptığınız bölümleri oynayıp iyi yorumlar yapması eklendiğinde oyundan alınan haz katlanıyor. Zaten Mario, hem karakter hem de seri olarak kişisel favorilerimden biri. Super Mario Maker 2, neden bu seriyi bu kadar sevdiğimi hatırlatan muhteşem bir oyun. İleride daha fazla Mario oyununun eklendiğini görürüz umarım. Kim bilir, belki bir gün kendi Super Mario Odyssey’imizi yaparız.
